جزوه آزمون وکالت
حقوق جزا

جنایت خطای محض چیست؟

جنایت خطای محض چیست؟ در این مطلب از سایت حقوق گستر به بررسی موضوع جنایت خطای محض پرداخته شده است. جنایت خطای محض در مواردی است که در آن جانی بدون قصد فعل واقع شده بر مجنی علیه و بدون آنکه نتیجه حاصله مقصود وی باشد و در حالی که هیچ خطای جزایی از او سر نزده است، مرتکب قتل یا ضرب و جرح گردد. مانند آنکه در حال رانندگی اتومبیل و غیر آن و بدون قصد صدمه زدن به دیگری و بی آنکه مرتکب تعدی و تفریط شده باشد، به طور کاملاً اتفاقی با دیگری برخورد نموده موجب صدمه یا تلف وی گردد و همچنین است هرگاه کسی اتفاقاً و بدون قصد به شخصی برخورد کند و موجب آسیب او شود.

رکن قانونی جنایت خطای محض

بند (پ) ماده 292 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 درباره جنایت خطای محض آورده است: «جنایتی که در آن مرتکب نه قصد جنایت بر مجنی علیه را داشته باشد و نه قصد ایراد فعل واقع شده بر او را، مانند آنکه تیری به قصد شکار رها کند و به فردی برخورد نماید». علاوه بر این ماده که طی آن قانونگذار ضابطه معینی را در تشخیص جنایات خطایی محض مطرح می کند، در برخی مواد دیگر نیز با تکرار ملاک مذکور و یا با ذکر مصادیق آن به بیان جنایت خطای محض پرداخته است.

بیشتر بخوانید:

زنا چیست و چه مجازاتی دارد؟

رکن مادی جنایت خطای محض

به منظور تحقق جنایت خطای محض وجود عناصر و شرایط زیر ضرورت دارد.

وجود شخص مجنی علیه از اجزای لازم در تحقق رکن مادی همه جنایات است. شخصی که جنایت بر او واقع می شود لازم است حیاتش مورد حمایت قانونگذار بوده، وقوع صدمه بر وی نامشروع تلقی شده باشد، زیرا در تمام جنایات ضمان در صورتی ثابت است که نتیجه حاصله مطلوب قانونگذار نبوده، نامشروع و غیر قانونی محسوب گردد. فعل ارتکابی مجنی علیه در جنایات خطای محض ممکن است غالباً یا نادراً کشنده باشد، مانند پرتاب سنگ یا شلیک تیر به طرف چیزی غیر از مجنی علیه که اتفاقاً به وی اصابت کرده است.

آنچه مقدمه اصابت تیر یا سنگ به بدن مجنی علیه است (مقدمه جنایت یعنی پرتاب سنگ یا تیر) می تواند مشروع یا نامشروع باشد. بنابراین اگر کسی به طرف چیزی شلیک کند و اتفاقاً تیر کمانه کرده به دیگری اصابت کند جنایت واقع شده خطای محض است خواه آنکه اقدام وی در استفاده از سلاح و تیر اندازی مشروع و قانونی باشد، خواه مجرمانه و غیر قانونی.

ثبوت آثار جنایت خطایی محض منوط به مباشرت جانی در ارتکاب آن است. زیرا چنانچه وی بالتسبیب موجب قتل یا ضرب و جرح گردد، به دلیل ضرورت عدوانی بودن سبب و وجود خطای جزایی در تسبیب، جنایت ارتکابی در حکم شبه عمد محسوب می شود. بنابراین هرگاه سبب بدون قصد فعل و قصد نتیجه مرتکب جنایت شود، با احراز عدوان وی جنایت در حکم شبه عمد قلمداد می گردد.

رکن روانی جنایت خطای محض

جنایت خطای محض چیست؟ – اگر چه ثبوت ضمان در جنایت خطایی محض منوط به صدور یک فعل ارادی از جانی است، اما در این نوع از جنایت، فعل ارتکابی نه تنها باید عاری از هر گونه خطای جزایی باشد، بلکه جانی علاوه بر آنکه نتیجه حاصله را قصد نکرده است وقوع آن فعل بر شخص مجنی علیه را نیز خواستار نبوده است. مانند آنکه علیرغم قصد تیر اندازی به سوی شکار، اتفاقاً تیر وی به انسانی اصابت نموده، موجب مرگ وی گردد، بدون آنکه قصد وقوع فهل بر او و حصول چنین نتیجه ای کرده باشد.

نویسنده
احسان نصوحی
منبع
جرایم علیه اشخاص، دکتر محمد هادی صادقی
پرسش و پاسخ دانشجویان حقوق

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا