بیع خیاری چیست؟ بیع خیاری عقدی است که برای یکی از طرفین یا هر دو طرف معامله و یا حتی شخص ثالث اختیار فسخ و برهم زدن عقد در قرارداد پیش بینی شده است. ماده 399 قانون مدنی می گوید: «در عقد بیع ممکن است شرط شود که در مدت معین برای بایع یا مشتری یا هر دو شخص یا شخص خارجی اختیار فسخ معامله باشد». آنچه در این ماده آمده اختصاص به عقد بیع ندارد، در غالب عقود می توان حق فسخ را قرار داد و استثنائاً در برخی عقود مانند نکاح یا وقف، حق فسخ یا به وسیله قانونگذار پیش بینی شده و یا حق فسخ وجود ندارد.
بیشتر بخوایند:
در بیع خیاری به تصریح ماده 363 قانون مدنی وجود خیار فسخ مانع انتقال مالکیت مبیع و ثمن نیست و برای رفع هر گونه ابهام، قانون مدنی در ماده 364 مجدداً تاکید کرده است که «در بیع خیاری انتقال مالکیت از حین عقد بیع است نه از تاریخ انقضای خیار…». شبهه انتقال مالکیت در بیع خیاری بدان سبب بروز می کند که در این نوع بیع با وجود خیار فسخ و امکان انحلال عقد توسط یکی از طرفین عقد یا ثالث، تا انقضای مدت خیار فسخ، مالکیت قطعی و مستقر برای مشتری و بایع نسبت به مبیع و ثمن وجود ندارد و مالکیت قطعی و مستقر پس از انقضای خیار و تثبیت عقد حاصل می شود. برای رفع این شبهه چنین می توان استدلال نمود که با اطلاق ماده 363 و 364 قانون مدنی، مالکیت غیر مستقر و متزلزل برای بایع یا مشتری به وجود می آید. در فاصله وقوع عقد تا سقوط یا انقضای مدت خیار، این مالکیت متزلزل ادامه دارد، چرا که طرفین با انعقاد عقد بیع، قصد و اراده انتقال مالکیت مبیع و ثمن را نموده اند و اصولا اصل لزوم عقد و اجرای تعهدات مندرج در عقد است و اعمال خیار جنبه استثنایی دارد. بنابراین پس از انقضای مدت خیار فسخ، مالکیت متزلزل و غیرقطعی به مالکیت قطعی و مستقر تبدیل می شود. بیع خیاری چیست؟
