جرم ترک انفاق کیفری چیست؟ در این مطلب از سایت حقوق گستر به بررسی موضوع جرم ترک انفاق کیفری پرداخته شده است.
قانونگذار ایران تخطی زوجین از اجرای وظایف قانونی خود را کمتر با ضمانت اجرای کیفری مواجه نموده است و صرفاً ترک انفاق را جرم انگاری کرده است. انفاق عبارت است از صرف هزینه خوراک، پوشاک، مسکن، اثاث خانه به قدر حاجت و توانایی انفاق کننده (در مورد نفقه اقارب) و خوراک، پوشاک، مسکن و اثاث خانه و خادم و دیگر نیازهای متعارف در حدود مناسبت عرفی با وضع زوجه (در مورد نفقه زوجه).
به موجب ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391: «هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان، تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
تبصره- امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است».
بنابراین وجود چهار شرط برای تحقق جرم ترک انفاق نسبت به زوجه لازم است:
1- تمکین زوجه؛
2- تمکن مالی زوج؛
3- حال بودن نفقه (نفقه زمان حال)؛
4- دائم بودن نکاح.
لازم به ذکر است که جرم ترک انفاق از جرایم مستمر است. زیرا صرف عجز شوهر از پرداخت نفقه در یک روز، یک هفته یا بیشتر، موجب تحقق این جرم نمی شود؛ بلکه امتناع او از پرداخت نفقه باید مستند به زمان و سوء نیت مستمر و مداوم بر عدم پرداخت باشد.
مرجع صالح برای رسیدگی به جرم ترک انفاق
جرم ترک انفاق کیفری چیست؟ – در مورد جرایم آنی در شناخت دادگاه صالح مشکلی پیش نمی آید و از آنجا که جرم در یک لحظه به وقوع می پیوندد، دادگاه صالح محل وقوع جرم است؛ اما در جرایم مستمر با توجه به اینکه عنصر مادی جرم در طول زمان ادامه دارد و ممکن است فرد جرم مستمر را در مکان های مختلف مرتکب شود، لذا باید دادگاه های کلیه محل هایی که جرم در آنها استمرار داشته است را صالح بدانی. برای مثال در موردی که زوج در اصفهان مرتکب جرم ترک انفاق شده و سپس به تهران رفته است، اگر جرم ترک انفاق را آنی بدانیم تنها دادگاه اصفهان صالح است، اما هرگاه آن را مستمر بدانی، دادگاه های اصفهان و تهران هر دو برای رسیدگی به جرم صالح هستند و هر کدام از محاکم که زودتر شروع به رسیدگی کند، صلاحیت دارد.
چه سوالاتی از شاکی در جرم ترک انفاق پرسیده می شود؟
پس از طرح شکایت کیفری ترک انفاق از سوی شاکی و تشکیل جلسه در مرحله دادسرا، چه سوالاتی در جهت کشف حقیقت از شاکی پرسیده می شود؟ در ذیل سوالاتی که می توان در جرم ترک انفاق از شاکی پرسید بیان می گردد:
1- منزل مشترک زندگی شما در کجا واقع شده است؟
2- آیا شما مهریه خود را دریافت کرده اید؟ (برای بررسی حق حبس زوجه)
3- شوهر شما از چه تاریخی به شما نفقه پرداخت نکرده است؟
4- شغل فعلی شوهر شما چیست؟
5- آیا حاضر هستید با همسر خود زندگی بکنید؟
6- آیا در حال حاضر در منزل مشترک زندگی می کنید یا در منزل جداگانه؟
7- آیا خودتان از منزل مشترک خارج شده اید یا همسرتان شما را بیرون رانده است؟ در هر حال آیا در حال حاضر همسر شما از ورود شما به منزل ممانعت می کند یا خیر؟
8- برای اظهارات خود شهود دارید؟
دستورات صادره به مرجع انتظامی
ریاست محترم کلانتری……
1- با دعوت از شاکی، ضمن اخذ کپی اوراق شناسایی، اظهارات وی به نحو دقیق راجع به موضوع شکایت استماع و در صورتجلسه نوشته شود. کپی مستندات و مدارک ایشان اخذ و سایر دلایل شاکی نیز جمع آوری گردد.
2- پیرامون صحت و سقم ادعاهای مطرح شده و احراز اصل موضوع و همچنین زمان و مکان و نحوه وقوع جرم و منشا اختلاف طرفین تحقیق و مراتب صورتجلسه و ضمیمه پرونده گردد.
3- در خصوص وضعیت اخلاقی و اجتماعی و همچنین استطاعت مالی مشتکی عنه از اهالی محل و مطلعین تحقیق گردد.
4- با دعوت از شهود تعرفه شده شاکی، به طور جداگانه تحقیق و اظهارات دقیق آنها در خصوص موضوع اخذ شود.
5- اسناد و مدارک علقه زوجیت از شاکی اخذ و ضمیمه پرونده گردد.
6- بررسی گردد که آیا شاکی در منزل مشترک مشتکی عنه زندگی می کند یا ترک منزل نموده است؟
