خیار حیوان چیست و چه شرایطی دارد؟ خیارات جمع خیار است و خیار از نظر دستوری اسم مصدری می باشد و مصدر آن «اختیار» است به مفهوم داشتن سلطه و تسلط. مفهوم اصطلاحی خیار در حقوق مدنی ایران عبارت است از تسلط بر اضمحلال و زایل نمودن اثر حاصل از عقد. در قانون مدنی تعریفی از واژه خیار نشده است، لیکن در قانون مدنی در فصل اقسام عقود، عقد خیاری تعریف شده است. ماده 188 قانون مدنی چنین مقرر می دارد: «عقدی خیاری آن است که برای طرفین یا یکی از آنها یا برای ثالثی اختیار فسخ باشد…». بر این اساس خیار را چنین می توان تعریف کرد: «خیار حقی است برای طرفین عقد لازم یا یکی از آنها و یا شخص ثالث که به موجب آن می تواند عقد را فسخ کند».
خیار حیوان
قانون مدنی در عقدی که مبیع آن حیوان باشد، برای مشتری خیار فسخ تا سه روز را قائل شده است. ماده 398 خیار حیوان را چنین بیان می کند: «اگر مبیع حیوان باشد مشتری تا سه روز از حین عقد اختیار فسخ معامله را دارد». فلسفه وضع چنین خیاری آن است که در بیع حیوانات، مشتری اغلب از درک اوصاف مبیع در زمان انعقاد عقد عاجز است و مطابقت و درک اوصاف موردنظر نیاز به زمان دارد تا مثلا مشتری یقین حاصل کند که سگ نگهبان توانایی لازم را دارا می باشد یا اسبی را که خریده است بیمار نیست و برای شرکت در مسابقات شرایط لازم را دارد.
بیشتر بخوانید:
نکاتی در رابطه با خیار حیوان
1- مطابق مفاد ماده 398 قانون مدنی خیار حیوان تنها در عقد بیع وجود دارد و در سایر معاملات و عقود جاری نیست.
2- بنا به تصریح این ماده خیار حیوان مختص به مشتری است و بایع چنین حقی ندارد، گرچه ممکن است ثمن نیز حیوان باشد. در هر صورت برای تبعیض بین بایع و مشتری در این زمینه علت موجه و خاصی ذکر نشده است و منطق ایجاب می کند که این حق برای هر کس که در بیع، حیوان را به عنوان مبیع یا ثمن مالک می شود وجود داشته باشد.
3- در صورتی که در مدت سه روز، حیوان نزد مشتری تلف شود طبق ماده 453 قانون مدنی اگر خیار مختص مشتری باشد، بایع ضامن است یعنی بر ضرر بایع می باشد. خیار حیوان چیست
