آیا با زنی که در عده است می توان ازدواج کرد؟ عِدِّه مدت زمانی است که زن پس از جدایی یا مرگ شوهرش باید از ازدواج خودداری کند. این مدت با توجه به نوع پایان ازدواج (مرگ همسر یا طلاق یا فسخ نکاح)، نوع ازدواج (دائم یا موقت) و شرایط باروری زن یا بارداری او متغیر است. فلسفه وضع عده جلوگیری از اختلاط نسل و احترام به رابطه زناشویی سابق و تعبد است. در صورتی که زن در هنگام عده با مردی ازدواج کند ازدواج آنان باطل است و در صورت آگاهی از حکم عده ازدواج آن مرد و زن با یکدیگر برای همیشه حرام است. همچنین شوهر در هنگام عده طلاق رجعی حق دارد از طلاق رجوع کند. بطور کلی در عده طلاق رجعی حقوق و تکالیف زن و شوهر نسبت به یکدیگر همچنان برقرار است.
توصیه می شود مطلب زیر را نیز مطالعه کنید:
ازدواج با زنی که در عده است
نکاح با زنی که در عده دیگری است در حکم نکاح با زن شوهردار است. بنابراین نکاح مزبور باطل و احیاناً موجب حرمت ابدی است. طبق مواد 1050 و 1051 قانون مدنی، اگر کسی با زنی که در عده طلاق یا عده وفات است، با علم به عده و حرمت نکاح، ازدواج کند عقد باطل و این زن مطلقاً بر آن مرد حرام موبّد می شود. همینطور است اگر ازدواج بدون علم به این دو امر یا یکی از آنها واقع شده و نزدیکی هم صورت گرفته باشد. اما در صورت جهل (به عده و حرمت نکاح یا یکی از این دو) و عدم وقوع نزدیکی عقد باطل است ولی حرمت ابدی حاصل نمی شود. لازم به ذکر است اگر یکی از زن و مرد عالم و دیگری جاهل باشد، بازهم حرمت ابدی حاصل خواهد شد، در تایید این نظر می توان به اطلاق مواد 1050 و 1051 قانون مدنی نیز استناد کرد. آیا با زنی که در عده است می توان ازدواج کرد؟
سوال: اگر مردی با زنی که در عده است با جهل به بودن زن در عده و حرمت نکاح یا جهل به یکی از این دو امر ازدواج کند و بعد از انقضای عده با او نزدیکی نماید، آیا حرمت ابدی حاصل خواهد شد یا نه؟ در پاسخ باید گفت که در فقه دو نظر در این خصوص وجود دارد: 1- برخی معتقد به حرمت ابدی هستند و دلیل آنها اطلاق اخبار و فتاوی پذیرفته شده است. 2- بعضی دیگر مانند شهید ثانی و شیخ محمد حسن نجفی، نزدیکی در ایام عده را شرط حرمت ابدی دانسته و در مسئله یاد شده قائل به حرمت ابدی نشده اند. در تایید این نظر می توان چنین استدلال کرد که نزدیکی با زن بعد از انقضای عده مانند نزدیکی با زن آزاد و خالی از موانع نکاح است که در حرمت نکاح نمی تواند موثر باشد. پس اگر نزدیکی بعد از پایان یافتن عده صورت گیرد، زن به منزله زن شوهردار نبوده و نزدیکی نباید موجب حرمت باشد. بنابراین دو چیز موجب حرمت ابدی است: یکی عقد با علم به عده و حرمت نکاح و دیگری دخول در عده و هرگاه هیچ یک از این دو چیز وجود نداشته باشد حرمت ابدی پدید نخواهد آمد.
