آئین دادرسی مدنی

دعوای متقابل چیست و چگونه طرح می شود؟

دعوای متقابل چیست و چگونه طرح می شود؟ به موجب ماده 141 قانون آیین دادرسی مدنی: «خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان، اقامه دعوا نماید. چنین دعوایی در صورتی که با دعوای اصلی ناشی از یک منشا بوده یا ارتباط کامل داشته باشد، دعوای متقابل نامیده شده و تواماً رسیدگی می شود و چنانچه دعوای متقابل نباشد، در دادگاه صالح به طور جداگانه رسیدگی خواهد شد. بین دو دعوا وقتی ارتباط کامل موجود است که اتخاذ تصمیم در هریک موثر در دیگری باشد». مطابق این ماده خوانده اجازه دارد در مقابل ادعای خواهان اقامه دعوا نماید. منظور از ادعا در این ماده دعوای خواهان است نه هر ادعایی که در ارتباط با خواسته دعوا در پرونده مطرح می شود.

ویژگی های دعوای متقابل

دعوایی که خوانده در مقابل دعوای خواهان به عنوان دعوای متقابل ارائه می کند باید حداقل دارای یکی از دو ویژگی زیر باشد:

1- با دعوای اصلی ناشی از یک منشا باشد.

2- با دعوای اصلی دارای ارتباط کامل باشد.

بیشتر بدانید:

دعوای جلب ثالث چیست 

مهلت طرح دعوای متقابل

دعوای متقابل چیست و چگونه طرح می شود؟ – دادخواست دعوای متقابل باید تا پایان اولین جلسه دادرسی تقدیم شود (ماده 143 قانون مذکور). لازم به ذکر است دادخواست تقابل صرفاً در مرحله بدوی قابل طرح است و در مرحله واخواهی و تجدیدنظر امکان تقدیم این دادخواست وجود ندارد. البته در خصوص طرح این دادخواست در مرحله واخواهی نظر مخالفی نیز توسط اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره 9941/7 مورخ 6/12/1381 وجود دارد.

به موجب ماده 142 قانون مذکور: «دعوای متقابل به موجب دادخواست اقامه می شود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع از دعوای اصلی اظهار می شود، دعوای متقابل محسوب نمی شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ندارد». سوال قابل طرح این است که اگر در مقام دفاع در برابر دعوای اصلی به عنوان مثال تهاتر در قالب دادخواست متقابل مطرح شود، دادگاه در مواجه با این دادخواست چه تکلیفی دارد؟ در این مورد باید گفت که قانونگذار در مقام تسهیل دفاع خوانده از دعوای اصلی، تکلیف تقدیم دادخواست را از او برداشته است و این سهولت به این معنا نیست که اگر خوانده آنچه را که مکلف نشده انجام دهد باید با او برخورد کرد. بنابراین دادگاه باید به ادعای خوانده رسیدگی کند و در آن خصوص رای مقتضی صادر کند.

بیشتر بخوانید

2 دیدگاه

  1. با سلام و عرض ادب
    بنده دادخواستی جهت تحویل مبیع در مجتمع باهنر تنظیم نمودم و خوانده پرونده در مجتمع محلاتی بابت اخذ ثمن معامله بر علیه ما تنظیم نموده است (دعوی متقابل) اما هیچ کدام در دادخواست خود عنوان دعوای متقابل نیاوردیم و در دادخواست هایمان اشاره به دادخواست طرف دیگر نکرده ایم.
    سوال بنده این است که برای اینکه رسیدگی به دو پرونده در یک جلسه و یک دادگاه انجام شود و به نوعی تقابل دعوی عنوان شود چه کاری باید انجام دهم و از کدام دادگاه باید درخواست ادغام پرونده کنم؟
    پیشاپیش تشکر از پاسخگویی شما

    1. سلام. باید در اولین جلسه رسیدگی دادگاه را از وجود دادخواست دیگر مطلع نمایید تا به هر دو پرونده در یک شعبه رسیدگی شود، هرچند که دادخواست اخذ ثمن دعوای تقابل محسوب نمی شود. زیرا این دعوا شرایط خاص خود را دارد و باید در همان مجتمع باهنر مطرح گردد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا