تعلیق مجازات چیست و در چه مواردی صادر می شود؟
یکی از آموزه های مکتب عدالت ترمیمی که به نوعی در راستای پذیرش اصل موقعیت داشتن تعقیب کیفری و اصل فردی کردن مجازات است، تعلیق اجرای مجازات می باشد. منظور از تعلیق اجرای مجازات، متوقف ساختن مجازات کسی است که به کیفر تعزیری محکوم شده است؛ تا چنانچه در مدت معینی مرتکب جرم دیگری نگردد و از دستورات دادگاه تبعیت نماید، محکومیت او کان لم یکن تلقی شود.
به موجب ماده 46 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: «در جرایم تعزیری درجه سه تا هشت دادگاه می تواند در صورت وجود شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم، اجرای تمام یا قسمتی از مجازات را از یک تا پنج سال معلق نماید. دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری نیز پس از اجرای یک سوم مجازات می تواند از دادگاه صادر کننده حکم قطعی، تقاضای تعلیق نماید. همچنین محکوم می تواند پس از تحمل یک سوم مجازات، در صورت دارا بودن شرایط قانونی، از طریق دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری تقاضای تعلیق نماید».
نکات مرتبط با تعلیق اجرای مجازات
1- شرایط صدور قرار تعلیق همان است که در ماده 40 برای تعویق صدور حکم بیان شده است. این شرایط عبارتند از:
الف- وجود جهات تخفیف؛
ب- پیش بینی اصلاح مرتکب؛
پ- جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران آن؛
ت- فقدان سابقه موثر کیفری.
2- تعلیق اجرای مجازات در مجازات های موجب حد، قصاص، دیه و تعزیری درجات یک و دو امکان پذیر نیست.
3- سوال: چنانچه پس از تحمل یک سوم مجازات، تمام شرایط قانونی جهت برخورداری محکوم از امتیاز «تعلیق اجرای مجازات» وجود داشته باشد، آیا پس از درخواست وی، دادستان می تواند مراتب را به دادگاه اعلام نکند یا ملزم به اعلام است؟ به نظر می رسد در صورت اجتماع شرایط قانونی برای استفاده از تعلیق اجرای مجازات، دادستان ملزم است موضوع را به دادگاه اعلام نماید.
4- تعدد جرم مانع تعلیق اجرای مجازات نیست.
5- چنانچه شخص سابقه استفاده از تعلیق مجازات داشته باشد و هنوز مدت تعلیق پایان نیافته باشد، استفاده مجدد از تعلیق مجازات ممنوع است.
6- تعلیق جرای مجازات محکوم، نسبت به حق مدعی خصوصی تاثیری ندارد و حکم پرداخت خسارت یا دیه در این موارد اجرا می شود (ماده 51 همین قانون).
7- هرگاه محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت تعلیق مرتکب جرم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت نشود، محکومیت تعلیقی بی اثر می شود (ماده 52 همین قانون).
بیشتر بخوانید:
اجرای مجازات در کدام جرایم قابل تعلیق نیست؟
تعلیق مجازات چیست – به موجب ماده 47 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: «صدور حکم و اجرای مجازات در مورد جرایم زیر و شروع به آنها قابل تعویق و تعلیق نیست:
الف- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، خراب کاری در تاسیسات آب، برق، گاز، نفت و مخابرات؛
ب- جرایم سازمان یافته، سرقت مسلحانه یا مقرون به آزار، آدم ربایی و اسیدپاشی؛
پ- قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت با چاقو یا هر نوع اسحله دیگر، جرایم علیه عفت عمومی، تشکیل یا اداره مراکز فساد و فحشا؛
ت- قاچاق عمده مواد مخدر یا روان گردان، مشروبات الکلی و سلاح و مهمات و قاچاق انسان؛
ث- تعزیر بدل از قصاص نفس، معاونت در قتل عمدی و محاربه و افساد فی الارض؛
چ- جرایم اقتصادی با موضوع جرم بیش از یکصد میلیون ریال.
تبصره (الحاقی 1399/2/23)- در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور در صورت همکاری موثر مرتکب در کشف جرم و شناسایی سایر متهمان، تعلیق بخشی از مجازات بلامانع است. همچنین تعلیق مجازات جرایم علیه عفت عمومی (به جز جرایم موضوع مواد 639 و 640 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات های بازدارنده مصوب 1375/3/2 با اصلاحات و الحاقات بعدی) و کلاهبرداری و کلیه جرایم در حکم کلاهبرداری و جرایمی که مجازات کلاهبرداری درباره آنها مقرر شده یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب می شود و شروع به جرایم مقرر در این تبصره بلامانع است. رعایت ماده 46 این قانون در خصوص این تبصره الزامی است».
