لعان چیست و چه آثاری دارد؟

لعان چیست و چه آثاری دارد؟ به موجب ماده 1052 قانون مدنی: «تفریقی که با لعان حاصل می شود موجب حرمت ابدی است». لعان در مصدر باب مفاعله به معنای ملاعنه است. «لعن» در لغت یعنی ناسزا گفتن، طرد کردن، دور داشتن از خیر و نیکی. لعان (نفرین) در اصطلاح فقهی عبارت است از ملاعنه مخصوصی که هریک از زن و شوهر برای ازاله حد قذف از شوهر یا اثبات نفی ولد از وی با تشریفات مخصوص با یکدیگر انجام می دهند.

اسباب لعان

لعان دارای دو سبب است:

1- نسبت زنا دادن از ناحیه شوهر به زن محصنه (عفیفه) مدخول بها.

هرگاه مردی ادعا کند که همسر دائمی وی که با او نزدیکی کرده است، با مرد دیگری مرتکب زنا شده اعم از اینکه زنا قُبُلاً یا دُبُراً باشد و ادعا کند که تنها خودش این عمل را مشاهده نموده و کسی دیگر شاهد آن نبوده است، چنانچه مرد به انجام تشریفات لعان رضای شود باید به شرحی که گفته خواهد شد و اگر از اجرای لعان خودداری نماید باید حد قذف (هشتاد ضربه تازیانه) بر او جاری شود.

بیشتر بخوانید:

چگونه می توان جلوی اشتغال زن را گرفت؟

2- انکار ولد

انکار ولد در موردی است که مردی فرزندی را که طبق قانون به او ملحق است منکر شود. از نظر شرعی وقتی که بچه در فراش زوج و زوجه ای متولد شود، ملحق به پدر است و اگر شوهر بعد از ولادت بچه اعتراف کند که بچه متعلق به وی می باشد، بعد از این اعتراف و اقرار، به هیچ وجه نمی تواند منکر شود؛ اما اگر بعد از ولادت بلافاصله منکر تعلق بچه به خود شود و یا سکوت اختیار کند، سپس اظهار نماید که بچه از طریق زنا متولد شده است، چنانچه شهودی در میان نباشد و از طریق دیگر نتواند اثبات کند، در اینجا این انکار باید از طریق لعان انجام گیرد. در غیر این صورت، اولا حد قذف بر شوهر مستقر می شود و ثانیاً انتساب فرزند منتفی نمی شود.

آثار لعان

با انجام لعان توسط طرفین آثار زیر مترتب می شود:

1- حد قذف از مرد و حد زنا از زن ساقط می شود؛ اما اگر مرد با بینّه مدعای خویش را ثابت نمود، حد قذف از مرد ساقط می شود ولی حد زنا بر زن جاری می شود.

2- عقد نکاح منحل می شود. این انحلال و جدایی عنوان «تفریق» بر آن بار است نه طلاق. بنابراین شرایط لازم در طلاق و احکام آن بر این انحلال مترتب نمی شود.

3- در مواردی که لعان برای نفی ولد انجام گیرد، ولد از مرد نفی می شود ولی از زن نفی نمی شود.

4- زوجین بر یکدیگر حرام موبّد می شوند؛ یعنی هرگز نمی توانند همدیگر را به همسری اختیار نمایند.