نكول برات چیست و چه آثاری دارد؟ قانون تجارت ایران برات را تعریف نکرده است ولی در تعریف آن می‌توان چنین گفت: «برات نوشته‌ای است که به‌موجب آن شخصی به دیگری دستور می‌دهد در وعده‌ای معین یا قابل تعیین مبلغی را به شخص ثالث یا به حواله کرد او پرداخت کند. دستور دهنده را (براتکش، صادرکننده یا برات دهنده) می‌نامند و به شخصی که دستور را دریافت می‌کند، (براتگیر و یا محال علیه) می‌گویند و شخص ثالث نیز (دارنده برات) نامیده می‌شود». بنابراین برای کامل شدن برات حداقل سه نفر باید در آن شرکت کنند.
بیشتر بخوانید:
منظور از نکول، عدم قبول برات از سوی براتگیر است. به موجب ماده 235 قانون تجارت: «برات باید به محض ارائه یا منتهی در ظرف 24 ساعت از تاریخ ارائه، قبول یا نکول شود». همچنین ماده 233 همین قانون نیز موردی را که قبولی مشروط به شرط نوشته شده باشد از موارد نکول تلقی کرده است. علاوه بر این موارد، صدور حکم ورشکستگی براتگیر نیز باید از موارد نکول برات تلقی شود؛ زیرا در این صورت براتگیر حق قبول برات را ندارد. نکول برات محقق نمی شود مگر آنکه مقررات شکلی مندرج در ماده 236 قانون تجارت از سوی دارنده برات رعایت شود. به موجب این ماده: «نکول برات باید به موجب تصدیق نامه ای که رسماً تنظیم می شود، محقق گردد. تصدیق نامه مزبور موسوم است به اعتراض (پروتست) نکول».
آثار نکول نسبت به براتگیر
نكول برات چیست و چه آثاری دارد؟ – براتگیر تکلیفی به قبول برات ندارد و مسئول نکول نیست، مگر در چهارچوب مقررات مربوط به مسئولیت مدنی و یا مسئولیت قراردادی میان براتکش و براتگیر مبنی بر قبول برات. در چنین صورتی اثبات خطای براتگیر و وجود رابطه علت و معلولی میان خطای مزبور و ضرر ایجاد شده ضروری است.
آثار نکول نسبت به مسئولان دیگر برات
نکول برات الزاماً وجه برات را قابل مطالبه فوری نمی کند و موجب تغییر موعد برات هم نیست. در واقع به موجب ماده 237 قانون تجارت: «پس از اعتراض نکول، ظهرنویس ها و برات دهنده به تقاضای دارنده برات باید ضامنی برای تادیه وجه آن در سر وعده بدهند یا وجه برات را به انضمام مخارج اعتراضنامه و مخارج برات رجوعی (اگر باشد) فوراً تادیه نمایند». به این ترتیب مسئولان دیگر برات، پس از نکول یا باید فوراً وجه برات را پرداخت کنند و یا با توافق دارنده ضامن بدهند که وجه برات را سر وعده پرداخت خواهند کرد والا دارنده حق رجوع فوری به آنان را خواهد داشت.
