تفاوت مالكيت منافع و حق انتفاع – انتفاع در لغت به معنای نفع گرفتن و سود بردن آمده و در اصطلاح فقه به معنای حقی است که به موجب آن شخص می‌تواند از ملک غیر بهره‌مند شود. در قانون مدنی، حق انتفاع عبارت از حقی است که به موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد، استفاده کند. در حق انتفاع، مال در مالکیت شخصی دیگر بوده و منافع نیز ملک شخص دیگری است و فقط شخص دارای حق انتفاع، حق استفاده و بهره‌برداری از آن را دارد، نه حق مالکیت بر آن را. حق انتفاع یکی از شاخه‌ها و مراتب مالکیت است که طی قراردادی به شخص واگذار می‌شود؛ بنابراین جزو اموال وی محسوب می‌شود.
مال موضوع حق انتفاع دارای دو صاحب حق است:
1- منتفع، که حق استفاده و بهره‌برداری از عین به او واگذار شده است.
2- مالک، که صاحب عین است و در اثر قرارداد، سهم بزرگی از حقوق خود را به منتفع واگذار کرده است.
بیشتر بخوانید:
بين مالكيت و منافع و حق انتفاع شباهت زيادي وجود دارد. ولي از نظر ماهوي و عملي نبايد آن دو را يكسان شمرد: در مالكيت منافع ، لحظه ها و ذره هاي منفعت در ملك صاحب آن به وجود مي آيد ولي در حق انتفاع، منفعت به مالك عين تعلق دارد و در ملك او هم به وجود مي آيد و صاحب حق فقط مي تواند از آن متنفع شود. ( ماده 40 قانون مدني ). براي مثال در اجاره، مستاجر در اثر عقد مالك منافع عين مستاجره مي شود، و بر طبق قاعده مي تواند آن را به ديگري منتقل كند. ولي در حق سكني، صاحب حق مالك منافع نيست تا حق تصرف در آن را داشته باشد و به همين جهت اجاره ملكي كه موضوع حق انتفاع قرار گرفته است از طرف صاحب حق نيز درست نيست، مگر اينكه مقصود از اجاره واگذاري اصل حق باشد. به بيان ديگر مالكيت منفعت حقي است كامل كه امتيازهای مالكيت را دارد در حالي كه حق انتفاع به آن حد كمال نرسيده و صاحب آن تنها از حق استعمال و انتفاع بهره مند است. فرض كنيم باغي براي مدت دوسال به اجاره داده شود. در اين مدت مستاجر مالك منافع باغ است و تمام ذره هاي ميوه در ملك او به وجود مي آيد پس در روزي كه مدت اجاره پايان مي پذيرد آنچه از ميوه ها بر سر درختان باقي است به او تعلق دارد و مي تواند پس از مدت اجاره نيز آنها را بچيند ولي اگر حق انتفاع از همين باغ به مدت دو سال به او واگذار شده بود، چون منتفع مالك منافع نميشد، ذره هاي ميوه نيز در ملك او به وجود نمي آمد و به صاحب اصلي باغ تعلق داشت جز اينكه او مي توانست طرف دوسال از آنها بهره برداري كند. بنابراين در اخرين روز سال حق او نيز از بين مي رفت و ديگر نمي توانست ميوه هايی را كه هنوز بر درخت باقي است بچيند. تفاوت مالكيت منافع و حق انتفاع
